بهزاد رنجبر: جریان عرضه و تقاضای ارز از اردیبهشت ۱۳۹۷و بعد از خروج آمریکا از برجام به‌شدت نامتعادل شد و بخش عمده رشد قیمت دلار از آن زمان تاکنون، ناشی از ناترازی عرضه و تقاضای ارز بود.
این موضوع باعث ۳دور جهش ارزی شد. در دور اول جهش ارزی، قیمت دلار از اردیبهشت ۱۳۹۷ تا مهر همان سال به ۲۰هزار تومان رسید و در دور دوم از آبان ۱۳۹۸ تا مهر ۱۳۹۹به ۳۲هزار تومان رسید.
دور سوم جهش ارزی نیز از مهرماه سال قبل آغاز شد و قیمت هر دلار از مهرماه تا هفته نخست اسفند با ۹۰درصد رشد از ۳۱هزار تومان به ۶۰هزار تومان رسید. این جهش‌های ارزی بعد از آن اتفاق افتاد که تحت‌تأثیر تشدید تحریم‌ها، جریان ورود ارز به کشور محدود شد و این موضوع جریان عرضه و تقاضای ارز را نامتعادل کرد.
در چنین شرایطی با گذشت ۵سال از تشدید تحریم‌ها و افزایش ناترازی در جریان عرضه و تقاضای ارز، تازه‌ترین خبرها از افزایش جریان ورود ارز به کشور حکایت دارد و این موضوع از ۲ هفته پیش بازار ارز را نیز تحت‌تأثیر قرار داده و منجر به افت قیمت دلار از محدوده ۵۵هزار تومان به ۴۹هزار تومان شده است. اما آیا این شرایط تداوم خواهد داشت؟
افزایش درآمدهای ارزی و احتمال نزول بیشتر
تازه‌ترین خبرها نشان می‌دهد که به‌دنبال برخی از گشایش‌های سیاسی و افزایش فروش نفت جریان ورود ارز به کشور تقویت شده است. از یک سو، برخی خبرها حاکی از آن است که ارتباط بین صرافی‌های ایران و امارات بعد از ۵سال به‌دنبال تعاملات دیپلماتیک دوباره برقرار شده است و از سوی دیگر تازه‌ترین اطلاعات نشان می‌دهد که منابع ارزی بلوکه شده ایران در عراق در حال آزادسازی است. دیروز در همین رابطه وزیر برق عراق مدعی شد که همه بدهی های گاز ایران پرداخت شده است.
اما نکته مهم این است که طبق تازه‌ترین گزارش‌ها، حجم‌صادرات نفت ایران افزایش یافته است. روز گذشته آژانس بین‌المللی انرژی گزارش داد با وجود اینکه تحریم‌های آمریکا پابرجاست ولی محموله‌های نفت خام ایران از پاییز گذشته ۲برابر شده است و در ماه می به ۱.۶میلیون بشکه در روز رسیده است.
طبق این گزارش میزان تولید ایران به ۲.۹میلیون بشکه در روز رسیده است که بیشترین میزان از اواخر سال ۲۰۱۸ به شمار می‌رود. خبرگزاری‌های رویترز و بلومبرگ هم در گزارش‌های جداگانه‌ای از افزایش صادرات نفت ایران تا ۱.۵میلیون بشکه در روز خبر دادند.
خبرگزاری بلومبرگ در گزارش خود تأکید کرد: بیشتر این محموله‌ها به‌سوی چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان می‌رود. افزایش فروش، ملموس‌ترین علامتی است که نشان می‌دهد ایران با ترمیم روابط با رقبای منطقه‌ای، تقویت رابطه با قدرت پیشرو آسیا، در حال تثبیت مجدد خود است.
همایون فشارکی، تحلیلگر مؤسسه کپلر هم در این‌باره گفت: صادرات نفت خام ایران برای کسانی که تمایل دارند در خرید ریسک کنند، بسیار جذاب است. مؤسسه مشورتی اس وی بی‌انرژی، پترو لاجستیک اس‌ای، اف جی‌ای نیز معتقدند، میزان تولید نفت ایران احتمالا از ۳میلیون بشکه در روز هم بیشتر شده است.
تأثیر فروش نفت بر ارز
هرچند احتمالا بخشی از درآمدهای حاصل از صادرات نفت در قالب کالا تهاتر خواهد شد، با این حال افزایش فروش نفت می‌تواند فشار را بر منابع ارزی کشور کم کند و منجر به ثبات بیشتر قیمت دلار و حتی افت آن در روزهای آینده شود.
در واقع افزایش فروش نفت در کنار آزادسازی بخشی از منابع بلوکه شده ایران در سایر کشورها، می‌تواند فشار تقاضا بر بازار ارز راکاهش دهد و منجر به نزول بیشتر قیمت دلار شود. حتی اگر بخشی از این منابع، صرف تهاتر کالاها شود، باز هم افزایش درآمدهای نفتی می‌تواند فشار تقاضا را بر منابع در دسترس کم کند؛ به این معنا که دست دولت برای تامین کالاهای اساسی و غیراساسی در قالب حواله‌های ارزی در کشور مبدا، بازتر می‌شود و منابع در دسترس ارزی می‌تواند صرف کنترل بازار ارز شود.
طبق تازه‌ترین گزارش‌ها، حجم صادرات نفت ایران افزایش یافته است. روز گذشته آژانس بین‌المللی انرژی گزارش داد؛ با وجود اینکه تحریم‌های آمریکا پابرجاست ولی محموله‌های نفت خام ایران از پاییز گذشته ۲برابر شده است و در ماه می به ۱.۶میلیون بشکه در روز رسیده است.
تازه‌ترین خبرها از افزایش فروش نفت و آزادسازی برخی منابع بلوکه‌شده ایران حکایت دارد. این موضوع می‌تواند جریان ورود ارز به کشور را تقویت و بازار ارز را در روزهای آینده تحت‌تأثیر قرار دهد.
نظر شما